Kilka słów o Orawie

Orawa to kraina historyczno-etnograficzna położona na pograniczu polsko
– słowackim. Jest to niezwykle urocze miejsce, ciągle jeszcze nie odkryte przez wielu turystów, a oferujące nieskażone bogactwo natury i bogactwo kultury.

Mieszkańcy witając orawską gwarą, mimo twardej postawy wobec surowych warunków bytowania, ujmują przyjazną postawą, radością i harmonia życia. Wynikają one zapewne z bliskiego obcowania z naturą, ciągle jeszcze żywego kultywowania tradycji ojców i wierności swej ziemi. Większość bowiem mieszkańców to rdzenni Orawianie.

Polska Orawa stanowi trzecią część Górnej Orawy. Tę zachodnia cześć Kotliny Nowotarsko-Orawskiej otaczają, ośnieżone przez około 8 miesięcy w roku Tatryod południa, Babia Góra od północy i Jezioro Orawskie od zachodu. Orawę od Podhala oddziela pas trudno dostępnych lasów i torfowisk potocznie nazywanych Borami Orawskimi. Takie usytuowanie Kariny stworzyło na Górnej Orawie specyficzny mikro klimat- tzw. Polski  biegun zimna. Rekordowa temperatura  w zimie w latach 70-tych ubiegłego stulecia spadła tutaj do – 41,7 stopni C.

Flora najbardziej charakterystyczna dla Orawy to unikalna roślinność o charakterze torfowiska wysokiego. Spotkamy tu min. chronione rośliny jak rosiczkę, dziewięćsił, widłaki, wrzosy, mchy, a także żurawinę i borowinę. Fauna też prezentuje się różnorodnie. W borach orawskich żyją głuszce, rysie, wilki, pojedyncze okazy łosia a nawet niedźwiedzia. W rzekach orawskich spotkać można pstrągi, głowacze, piekielnice, ukleje, lipienie, jazgarze, okonie i szczupaki.

Krajobraz Orawy tworzą niezbyt wysokie, łagodne grzbiety rozcięte płytkimi dolinami potoków. Orawa to kraina słońca, bujnej przyrody i ciszy. Nie brakuje na Orawie malowniczych lasów, mineralnych źródeł( szczególnie siarczkowych) i niezakłóconej ciszy hal, na których niegdyś prowadzono wypas owiec. Na jednej z nich, na Marysinej Polanie, można do dziś podziwiać tradycje pasterskie a w bacówce odpocząć i pożywić się wyrobami z owczego mleka oraz poznać technologie produkcji oscypków.

Na ternie Orawy działa prężnie kilka zespołów regionalnych. Najważniejszą imprezą folklorystyczną Gminy Lipnica wielka jest „Święto Pasterskie- Letni Kiermas”(pierwsza niedziela lipca)- w czasie którego prezentowane jest bogactwo i oryginalność orawskiej kultury. W gminie Jabłonka dużym powodzeniem cieszy się „Orawskie Lato”( lipiec- sierpień) – święto tradycji pasterskich.

Gminy organizują rokrocznie imprezy kulturalne, podczas których maja miejsce przeglądy zespołów folklorystycznych, występy gawędziarzy, śpiewaków, przeglądy twórczości plastycznej i rzemieślniczej.
Atrakcja stały się także Dni Pokazowe organizowane przez Orawski Skansen w Zubrzycy w ramach „Święta Borówki”.
Atrakcja turystyczna dla lubiących piesze wycieczki jest Babia Góra (1725 m n. p. m.), będąca jednym z najwspanialszych punktów widokowych w dzień jak i wczesnym rankiem, kiedy to można podziwiać niepowtarzalne kolorystycznie wschody słońca. Znana ona jest także ze wspaniałego Babiogórskiego Parku Narodowego, który w roku 1977 został włączony przez UNESCO  do światowej sieci Rezerwatów Biosfery.

Orawa jest jedynym w Polsce obszarem należącym do zlewiska Morza Czarnego.
Przez Polska Orawę przebiega kilka znakowanych szlaków turystycznych, wytyczonych na obszarach najbardziej atrakcyjnych i malowniczych pod względem krajobrazowym  i widokowym, min.:

  1. Szlak  czerwony  prowadzący północna granicą Orawy. Jest to fragment Głównego Szlaku Beskidzkiego, zaczynającego się w Ustroniu pod Równicą a kończącego się na Rozsypańcu na granicy polsko- ukraińskiej.
  2. Szlak niebieski, łączący Beskid Żywiecki z Gorcami poprzez Pasmo Podhalańskie.
  3. Szlak zielony, który prowadzi z Przełęczy Krowiarki do Przełęczy Wąwóz (przebiega koło skansenu w Zubrzycy).

Na Orawie są cztery przejścia graniczne za Słowację: Chyżne – Terstena i Lipnica Wielka – Bobrow (oba czynne całą dobę) i turystyczne: na Szańcowej Polanie ( w stronę Słonej Wody i Polory) oraz na Diabliku (szczyt  Babiej Góry). Zima funkcjonuje wyciąg narciarski w Orawce. Przy Dworku Moniaków w Zubrzycy działa również stacja GOPR-u, której członkowie spieszą z ofiarna pomocą zabłąkanym turystom.

Orawa z racji swego doskonałego położenia stanowi idealne miejsce do uprawiania czynnego wypoczynku i wędrówek, zarówno bliższych, jak i dalszych.
Polska Orawa obejmuje swym zasięgiem obszar około 300 km2 , na którego terenie znajduje się 14 wsi. Administracyjnie Polska Orawa dzieli się na dwie gminy: Gmina Jabłonka, do której należą następujące wsie: Chyżne, Orawka, Jabłonka, Lipnica Mała, Podwilk, Zubrzyca Dolna i Zubrzyca Górna; oraz Gmina Lipnica Wielka dom której oprócz Lipnicy należą Kiczory – najmłodsza wieś Orawy. Ponadto piec wsi orawskich należy do gmin podhalańskich: Podszkle, Piekielnik i Bukowina do Gminy Czarny Dunajec; Harkabuz i  Podsarnie do Gminy Raba Wyżna.